De AI-paradox: nieuwsgierigheid vs argwaan
Uit de Digimeter blijkt dat de helft van de Vlamingen het afgelopen jaar al eens een generatieve AI-tool zoals ChatGPT heeft gebruikt. Bij 1 op de 5 is dat inmiddels een maandelijkse gewoonte geworden.
Het paradoxale zit hem in de manier waarom mensen naar de technologie kijken. De interesse, nieuwsgierigheid en verwondering scoort hoog: tussen 61 en 69%. Daartegenover ziet imec bij 64% van de deelnemers zorgen over de potentieel negatieve impact van AI. De verspreiding van foute informatie, het vervagende onderscheid tussen wat de mens of AI heeft gemaakt, en de vrees om de eigen job te verliezen, dat zijn de dingen waar de Vlaming van wakker ligt.
Aan welke kant van de efficiëntiekloof sta jij?
Als we inzoomen op de groep mensen die generatieve AI-tools actief gebruikt, dan blijkt hun voornaamste drijfveer efficiëntiewinst op werk- of studievlak te zijn. Volgens imec ontstaat hier de kiem van een nieuwe digitale kloof: die tussen werknemers of studenten die AI omarmen en daardoor efficiënter werken enerzijds, en zij die minder efficiënt bepaalde taken uitvoeren zonder AI-ondersteuning anderzijds.
Welke impact heeft die efficiëntiekloof op jouw organisatie? En hoe zorg je ervoor dat jij en je medewerkers niet aan de foute kant van de kloof belanden?
3 manieren om de efficiëntiekloof te overbruggen
1. Word je bewust van tools en gebruikers
Veel Vlamingen beschouwen AI dus als een ‘big bad wolf’. Bij Xylos vinden we dat niet terecht. Wel geven we onze klanten de raad om zich bewust te zijn van de sterktes én zwaktes van de tools, maar ook van de eindgebruikers. Die laatsten durven we immers al wel eens te overschatten.
De Digimeter toont bijvoorbeeld aan dat de digitalisering voor de helft van de Vlamingen te snel gaat. Nog opvallender: de groep van 18- tot 24-jarigen, die ‘digital by birth’ zijn, zijn niet automatisch ‘digital by nature’. Met andere woorden: ook zij kampen met onzekerheden, twijfels, en angst om fouten te maken als het aankomt op digitale toepassingen.
2. Besteed aandacht aan de juiste skills
Als je weet op welke vlakken je eindgebruikers kunnen bijleren, moet je hen helpen om de juiste vaardigheden te ontwikkelen. Welke skills hebben mensen nodig om technologieën als AI juist te gebruiken?
Flexibiliteit en aanpassingsvermogen spelen een grote rol. Generatieve AI-tools zijn immers volop in ontwikkeling en veranderen voortdurend. Mee bewegen met de veranderende omstandigheden en de goesting om nieuwe toepassingen te implementeren zal eindgebruikers toelaten om AI in hun voordeel in te zetten.
Nog een skill die niet mag ontbreken: kritisch denken. Uit de Digimeter blijkt dat veel Vlamingen bang zijn dat AI foute informatie genereert. Die angst is niet helemaal ongegrond. Het blijft voorlopig noodzakelijk dat mensen de output van AI-tools evalueren, controleren en in vraag stellen. Eindgebruikers moeten zich bewust zijn van de limieten en valkuilen door AI-content kritisch te bekijken.
Ook creativiteit blijft een belangrijke menselijke vaardigheid. Want alleen wie slimme vragen of prompts invoert in een AI-tool als ChatGPT, Copilot of Midjourney krijgt ook verrassende output als resultaat. Door out of the box te denken, kan je de mogelijkheden van AI volledig exploreren. Je resultaat wordt zo niet alleen correct, maar ook origineel en waardevol genoeg om problemen in de echte wereld op te lossen.
3. Moedig (in)formeel leren aan
Het is niet de eerste keer dat we het hier zeggen: het succes van AI staat of valt bij de eindgebruikers. Doordachte user adoption en grondige training zullen dus het verschil maken. Idealiter loopt dat leren op drie sporen:
- Zorg voor formele training in de vorm van klassikale of online cursussen waarin medewerkers leren waarvoor en hoe ze AI-tools kunnen inzetten. Veilig werken met de technologie (bv. gevoelige data beschermen) en gericht prompten maken daar onder andere deel van uit.
- Stel een groepje van ambassadeurs of early adopters samen die hun ervaringen en kennis delen met andere medewerkers. Een Digital Coach op de werkvloer kan natuurlijk ook.
- Deel interessante video’s, artikels of podcasts (bijvoorbeeld op een apart Teams-kanaal) en moedig het experimenteren met AI-tools aan. Kijk samen kritisch naar nieuwe toepassingen en bepaal welke tools wel en niet geschikt zijn voor jullie organisatie.
Meer ondersteuning nodig bij het aanpakken van AI-uitdagingen? Ons team staat voor je klaar.
